Half negen. Net mijn manager laten weten dat het vandaag echt niet lukt om te komen werken. Vannacht had ik heftige vertigo-aanvallen. Het leek in golven te komen: even rust en dan een half uur later weer helemaal duizelig en warm. Alles draaide om me heen. Elk uur heb ik voorbij zien komen.
Ik weet precies wat er aan de hand is. Mijn patiënten hebben het me al vaker in detail beschreven en nu ervaar ik het zelf. Omdat ik begrijp wat er gebeurt, blijf ik rustig. Dat sommige mensen deze ervaring van duizeligheid en totaal controleverlies beschrijven alsof ze doodgaan, kan ik me heel goed voorstellen.
Nu is het tijd om een keer aan mezelf te denken. Rust nemen. Gebruikmaken van het draagvlak om mij heen, zoals mijn lieve collega’s die zonder problemen mijn spreekuur overnemen. Diezelfde collega’s lopen, net als ik, een verhoogd risico om ziek te worden. Het zijn allemaal gevers, mensen die goed willen doen voor anderen, vaak over hun grenzen gaan en veel van zichzelf verwachten. De ideale eigenschappen om in de zorgsector te werken, maar ook de ideale eigenschappen om tegen burn-out aan te lopen of, zoals bij mij, tegen evenwichtsproblemen of tinnitus.
Als klinisch fysicus-audioloog ben ik al jaren met veel plezier gespecialiseerd in tinnitusbehandeling. In gesprekken met mijn patiënten gaat het vaak over “het glas”. Ooit leerde ik in een Duitse tinnituskliniek over “Das Glas der Lebensakzeptanz”. Ik teken het altijd ondersteboven, zodat mijn patiënt het goed kan zien, maar vooral omdat de gedachte erachter zo herkenbaar is – niet alleen voor hen, maar ook voor mijzelf.
Ik teken een glas dat langzaam volloopt met energievreters: stress, spanningen, zorgen. De bekende rijtjes: lichamelijke klachten, werkproblemen, thuissituatie, familie – ik geef altijd wat voorbeelden. Het glas loopt over. Bij de één is dat het moment waarop tinnitus ontstaat, bij de ander een vertigo-aanval, zoals nu bij mij.
De druppel. De vicieuze cirkel.
Draaglast, draagkracht en draagvlak – deze drie elementen komen steeds terug in ons team. Onze maatschappelijk werker gebruikt altijd een beeldje tijdens een van onze avondthema’s. Ik luister dan naar mijn collega die over draagkracht, draaglast en draagvlak vertelt. Het beeldje is een abstracte weergave van twee figuren, een man en een vrouw, die samen één geheel vormen. Ze houden met hun armen een ovale steen omhoog – de draaglast – en dat alles staat in balans op een vlakke onderkant, het draagvlak. Tijdens deze sessies staat die driehoek centraal: draaglast, draagkracht en draagvlak. Het thema behandelen we na een lange werkdag, van half 6 tot half 8. Gelukkig vinden we ons werk allemaal leuk en steunen we elkaar enorm. Thuis wachten ze zelfs met eten op me. Draagvlak genoeg, zou je zeggen.
Maar als ik zo luister, besef ik dat ik zelf vaak over mijn grenzen ga. Ik maak me veel te veel zorgen, wil het voor iedereen goed doen, en sta voor iedereen klaar, behalve voor mezelf.
En dan zegt je lichaam: STOP! Tot hier en niet verder. Het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en die signalen serieus te nemen. Dan ga ik schilderen, sporten, wandelen met mijn lief. De accu opladen. De balans terugbrengen. Want je kunt er pas voor een ander zijn als je eerst goed voor jezelf zorgt. Ik kan pas geven, als ik iets te geven heb.
Het leven is zo complex. We kunnen veel van elkaar leren.
Laten we er ook iets positiefs in zien: naast professional ben ik nu ook ervaringsdeskundige. Daarmee kan ik mijn patiënten nóg beter helpen. Als ik het heb over een Ménière-aanval, weet ik hoe dat voelt. Vreselijk. En het woord “vrees” is een bepalende factor in wat er met je gebeurt. Het lichaam is letterlijk in paniek door het verlies van controle. Lopen kan niet meer, stil liggen heeft geen zin, en zelfs ogen sluiten helpt niet – het blijft draaien, wat je ook doet. Je lichaam probeert controle terug te krijgen, maar dat lukt niet. In een spel is dat misschien leuk, of als je weet dat het snel voorbij is, kun je het beter verdragen.
Wil je ervaren wat draaiduizeligheid is? Probeer deze oefening: ga rechtop staan met genoeg ruimte om je heen, zodat je veilig kunt vallen. Draai nu 20 keer snel om je as. En dan? Probeer rechtuit te lopen. Dat lukt niet. Stel je voor dat dit gevoel constant blijft, of dat je het tijdens je werk overkomt.
Gelukkig wist ik wat er aan de hand was. Ik wist wat er in mijn lichaam gebeurde en wat ik moest doen om kalm te blijven. Net als in een achtbaan, waar je je overgeeft aan de krachten en de sensatie, laat je het gebeuren. In een achtbaan is het leuk, omdat je weet dat het gepland is. Spannend blijft het wel, zelfs als je weet dat alles veilig is en er nog vijftig andere mensen meerijden. Als het karretje stopt, voel je opluchting én adrenaline – een soortgelijke ervaring, maar dan in positieve zin.
Zo stapte ik ook in mijn aanval. Ik zag het als een lange achtbaanrit, niet wetend welke bochten of loopings er zouden komen. Soms deed ik mijn ogen dicht, soms riep ik dat het net te veel was. Het duurde twee volle dagen – waarschijnlijk had ik een kortingskaart gekregen. Maar door op mijn ademhaling te letten en gebruik te maken van tools uit mijn sessies, kwam ik er goed doorheen. Het was een ervaring die een ervaring moest zijn.
Volgende keer weet ik wat me te wachten staat. Ik weet nu beter hoe ik ermee om moet gaan en vooral dat ik eerder op de rem moet trappen. Mijn grenzen bewaken. En af en toe gewoon even rustig aan doen.
Het leven is soms een achtbaan. En de wereld draait gewoon door!
Comments