Een zoektocht naar oplossingen bij laagfrequent geluid

Een gesprek met Arjen Abbingh: de zoektocht naar een oplossing

Tijdens een gesprek met Arjen Abbingh van de Omgevingsdienst Drenthe werd opnieuw duidelijk hoe complex laagfrequent geluid (LFG) is. Als technicus onderzoekt hij klachten, zet hij meetapparatuur in en analyseert hij alle mogelijke geluidsbronnen. Maar wat als er niets meetbaars wordt gevonden? Wat als er geen duidelijke oorzaak is?

Arjen ervaart dit dilemma regelmatig. Hij wil helpen, hij voelt de nood van mensen en hij weet dat hun klachten serieus genomen moeten worden. De frustratie zit in het feit dat er vaak geen tastbare bron aan te wijzen is, terwijl de ervaren hinder groot is. Toch blijft hij zoeken. Zoeken naar net die samenwerking, opdat de mensen in een ander perspectief met professionele hulp het probleem verder kunnen oppakken. Omdat hij ook weet dat zonder begrip, erkenning en samenwerking de mensen in nood geen kant op kunnen.

De cirkel van onzekerheid en angst

Wanneer mensen geen oplossing vinden voor hun klachten, gaan ze online op zoek. Daar stuiten ze op verhalen over hoe geluid ziek maakt, hoe laagfrequent geluid in verband wordt gebracht met het windmolensyndroom en hoe overheden falen in het aanpakken van het probleem. Deze misinformatie versterkt het gevoel van dreiging en machteloosheid.

Sterker nog, deze verhalen zetten de overheid onder druk om tot een oplossing te komen, terwijl de Omgevingsdienst juist al vastloopt. De cirkel rond. Een vicieuze cirkel zelfs. Zonder een multidisciplinaire aanpak blijven mensen in een spiraal van onzekerheid en angst zitten, wat hun klachten alleen maar verergert.

Het RIVM biedt betrouwbare informatie over laagfrequent geluid en de uitdagingen bij het meten en ervaren ervan. Zie: RIVM - Laagfrequent geluid.

Horen is zoveel meer dan enkel de oren

Geluid is niet alleen iets wat we met onze oren waarnemen. Ons brein speelt een cruciale rol in hoe we geluid ervaren. Dit is geen kwestie van inbeelding, maar een ingenieus samenspel van auditieve verwerking, aandacht, emotie en lichamelijke reacties.

Ons brein filtert continu geluiden om te bepalen wat belangrijk is. Bij laagfrequent geluid lijkt dit filter soms verstoord te raken, waardoor het geluid niet meer naar de achtergrond verdwijnt, maar juist steeds meer op de voorgrond treedt. Hoe meer we erop focussen, hoe indringender het wordt.

Dit verklaart waarom sommige mensen er hevige hinder van ondervinden, terwijl anderen hetzelfde geluid nauwelijks opmerken. De ervaring van LFG is dus niet alleen een technisch meetbaar fenomeen, maar ook een kwestie van hoe ons brein ermee omgaat.

De invloed van stress en focus: het glas als metafoor

Een treffende metafoor hiervoor is die van het glas. Iedereen heeft een glas dat zich vult met stress, zorgen en dagelijkse indrukken. Hoe voller het glas, hoe gevoeliger we worden voor prikkels zoals geluid.

Bij mensen die last hebben van LFG en tegelijkertijd veel stress ervaren, loopt het glas over. De focus op het geluid neemt toe en de hinder wordt steeds sterker, los van de daadwerkelijke geluidsbron. Dit fenomeen wordt ondersteund door het vrees-vermijdingsmodel, dat laat zien hoe de angst voor een prikkel – of dat nu pijn of geluid is – de klachten kan versterken en in stand kan houden.

Dit betekent niet dat de hinder ‘tussen de oren’ zit. De last is reëel en heeft een enorme impact op het dagelijks leven. Maar het biedt wel een belangrijk inzicht: er zijn oplossingen mogelijk, alleen niet met een quick fix.

Creatieve hopeloosheid: hoeveel heeft het al gekost?

Veel mensen die last hebben van LFG hebben al van alles geprobeerd. Geluidsmetingen, isolatie, verhuizen, doktersbezoeken, zelfs alternatieve therapieën. Maar ondanks alle inspanningen blijft de last bestaan. Dit is wat we in Acceptance and Commitment Therapy (ACT) ‘creatieve hopeloosheid’ noemen: het moment waarop je inziet dat vechten tegen het probleem je niet verder heeft gebracht.

Hoeveel energie, tijd en geld is er al in die strijd gestoken? En wat heeft het werkelijk opgeleverd?

Dit is geen oproep om op te geven, maar om een andere weg te proberen. Een weg waarin we niet langer de oplossing extern zoeken – in techniek, in isolatie, in stilte – maar juist intern. Hoe kunnen we anders omgaan met de last die we ervaren? Hoe kunnen we de impact van het geluid op ons leven verminderen zonder ertegen te blijven vechten?

Oplossingen zijn mogelijk, maar stap voor stap

De sleutel ligt in een combinatie van technische en psychologische inzichten. Het gaat niet alleen om het meten van geluid, maar ook om het begrijpen van hoe het brein werkt en hoe we onze focus en stressniveau kunnen beïnvloeden.

Dit vraagt om een aanpak waarbij we stap voor stap werken aan oplossingen. Het begint met erkenning en begrip, gevolgd door gerichte strategieën om de hinder te verminderen. Denk aan cognitieve gedragstherapie, aandachtstraining en technieken die helpen om de automatische focus op geluid te doorbreken.

Samenwerking als sleutel tot begrip

In Limburg hebben we geleerd dat een multidisciplinaire aanpak essentieel is. De samenwerking tussen de Omgevingsdienst en de GGD heeft geleid tot meer begrip en betere ondersteuning. Door niet alleen naar de meetbare kant te kijken, maar ook aandacht te besteden aan de beleving en het welzijn van de gehinderde, kunnen we voorkomen dat mensen in een negatieve spiraal belanden.

Voor professionals zoals Arjen is dit een enorme uitdaging. Zij willen antwoorden geven, maar lopen soms vast in technische analyses. Het vraagt om samenwerking met audiologen, psychologen en andere experts om tot een breder perspectief te komen.

Voor mensen die hulp zoeken, is het belangrijk te weten dat ze niet alleen staan. De hinder is echt, de impact is groot, maar er zijn manieren om ermee om te gaan. Het begint met erkenning en begrip – en een aanpak die verder gaat dan alleen meten en zoeken naar een bron.

De weg vooruit

LFG blijft een uitdaging, zowel voor de mensen die er last van hebben als voor de professionals die een oplossing zoeken. Maar vasthouden aan een puur technische benadering werkt niet. Alleen door samenwerking, begrip en een bredere kijk op het probleem kunnen we een verschil maken.

Laten we blijven zoeken naar oplossingen, niet alleen met apparatuur en metingen, maar ook met aandacht voor de mens achter de klacht. Want uiteindelijk draait het niet om het geluid alleen – het draait om de impact ervan op het leven van mensen.

Vlaeyen, J. W. S., & Cima, R. F. F. (2018). “Tinnitus: A fear-avoidance model perspective.” Hearing Research, 369, 1-10.

Westin, V. Z., Schulin, M., Hesser, H., Karlsson, M., & Andersson, G. (2018). “Acceptance and commitment therapy versus tinnitus retraining therapy in the treatment of tinnitus: A randomized controlled trial.” Behavior Research and Therapy, 108, 1-10.

Picture: Designed by Freepik | www.freepik.com